Ülkemizde meydana gelen son depremlerden sonra binalarının durumunu inceletmek isteyen bina sakinleri sayısı her geçen gün artış göstermektedir. Konu teknik olup ve uzmanlık gerektirdiğinden bina sakinlerinin bu hizmetin nasıl olması gerektiği ve önemli noktaları hakkında az bilgi sahibi olması doğaldır. Ne yazık ki, çevresinden veya internetten ulaştığı inşaat uygulayıcısı firmalar, yapı denetim firmaları, yapı malzemesi laboratuvarı firmalarından bu hizmeti almaya çalışmaktadır. Bu konuda doğru bir hizmet alınabilmesi için bu yazıyı ele aldık.
1- 2000 Yılı Sonrası Binalar Deprem Performans Testi Yaptırmalı Mı?
Türkiye sınırları içerisinde deprem etki alanında bulunan ve yapısal taşıyıcı sistemi daha önce güncel yönetmeliklere göre değerlendirilmemiş olan yapıların deprem durumunda yapılarının performansının ne olacağını bilmek adına bir inceleme ve değerlendirme hizmeti almasında fayda vardır. Bu hizmeti belli dönemlerde hastaneden check-up hizmeti almanıza benzetebiliriz. Deprem performans analizi sayesinde güncel deprem yönetmeliğine binanızın uygun olup olmadığı ortaya çıkacaktır. Kusurları var ise belirlenmesi sağlanacaktır. Bu kusurların giderilmesi için neler yapılması gerektiği anlaşılacaktır. Sadece taşıyıcı sistem kusurları değil su yalıtımı yetersizlikleri, temelde drenaj sorunları gibi nedenlerle yapınızın kullanım ömrünü beklenenden az olabilecektir ve bu sık karşılaşılan bir durumdur. Bu sorunların da belirlenmesi için alanında uzman bir mühendislik ve danışmanlık firmasına yapınızı inceletmeniz önemlidir.
2- 2000 Yılı Öncesi Binaların Tamamı Riskli Mi?
Enoc Yapı Danışmanlık olarak yüzlerce binada yaptığımız inceleme sonucu 2000 yılı öncesi inşa edilen yapılarda, eski yapıların deprem performans analizleri sonucunda az ya da çok oranda kusurlar tespit edilmiştir. Bu durum binaların olası bir depremde kesinlikle yıkılacağı anlamını taşımamaktadır. Buradan çıkarılacak sonuç, eski binaların doğal olarak yönetmeliğin istediği koşulları sağlamakta daha yetersiz kaldığı ve daha öncelikli olarak incelenmesi müdahale edilmesi gerektiğidir. Bu nedenle, özellikle 2000 yılı öncesi yapılarda mümkün olan en kısa sürede yapı sahiplerinin değerlendirme hizmeti alarak yapıları hakkında bilgi edinmesi ve gerekli iyileştirme müdahalelerini uygulatarak can ve mal güvenliklerini artırmalarını önemle tavsiye etmekteyiz.
3- 2000 Öncesi Binalar İçin Deprem Performans Testi Gerekli Mi?
Yukarıdaki ikinci başlığı okuyan tüm yapı sahipleri 2000 öncesi tüm yapıların tamamına yakını riskli çıktığı halde öyleyse neden deprem performans testi yaptıralım ki diye düşünmüş olabilir. Bu konuda da haksız sayılmazlar. Ancak bu konuda önemli olan alanında uzman bir firmanın yaptığı inceleme ve değerlendirme hizmeti size yalnızca binanın yeterli güvenliği sağlamadığını söylemez ayrıca neden sağlamadığını ve bunun nasıl giderileceğini de söyler. Daha da konuyu açarsak, eğer binanızı kentsel dönüşüme sokarak yıkılıp yenilenmesini istiyorsanız sizin riskli yapı tespiti yaptırmanız gerekir. Ancak, binanızı kullanmak istiyorsanız, kusurlarını giderip güçlendirmek istiyorsanız ve bunun yöntemini ve maliyetini merak ediyorsanız sizin alanında uzman bir mühendislik ekibinden inceleme ve değerlendirme hizmeti almanız gerekir.
Bu hizmeti alırken size tavsiyemiz, alacağınız hizmetin sonucunda eğer bir kuruma ibraz etmek için almıyorsanız sunulan raporda yalnızca yapının deprem performansının yetersiz olduğu söylenmemelidir. Neden yetersiz, kusurları nasıl giderilir, bunun maliyeti ne olur, güçlendirmekle yeniden yapmak konusunda nasıl hareket ederseniz daha ekonomik olur gibi soruları cevaplayabilecek kapsamda bir raporun hazırlanmasını istemelisiniz. Çünkü bu alacağınız hizmet size aksi takdirde karar vermenize yetecek bilgiyi sunmakta yetersiz kalacaktır. Konunun daha iyi anlaşılması için sağlık sektöründen örnek vermek isteriz. Varsayalım hastasınız ve doktora gittiniz. Doktor sizden bazı tahliller istedi. Örneğin idrar tahlili ve kan tahlili yaptırdınız. Sonra sonuçları alıp doktorun karşısına geçtiniz ve doktor size evet siz hastasınız dedi ve hizmet bitti sizde çıktınız, eve gittiniz. Şimdi böyle bir durumda siz aslında sadece tahlil hizmeti almış oldunuz ve hasta olduğunuzu öğrendiniz. Ama doktorun size hastalığınızın tam olarak ne olduğunu, derecesini, neden kaynaklandığını, tedavi yöntemini ve bu tedavinin maliyetini de söylemesini de istersiniz. İşte bu kısa örnekten de anlaşılacağı üzere binanız hasta ve size hastasınız demek için karot, sıyırma vb. test yaptırmayın ya da bu durumu bilerek yaptırın. Tavsiyemiz binanızı tedavi edebilecek uzman kişilere binanızı inceletin ve değerlendirmelerini isteyin.
Enoc Yapı Danışmanlık Firması olarak Yapısal Taşıyıcı Sistem Deprem Performans Analizi (Deprem Testi) hizmetimiz içinde sunulan bazı önemli değerlendirme başlıkları;
- Bina sağlınızın mevcut detaylı durumu
- Deprem olduğunda binanızın yapısal elemanlarının nasıl hasar aldığı, nasıl göçme durumuna geçtiği
- Binanızın nasıl ve hangi yöntemlerle güçlendirilebileceği
- Bina güçlendirmenin nasıl bir maliyetle yapılacağı
- Bina Güçlendirmenin ne kadar süre de yapılacağı
- Bina Güçlendirme bütçe planı
- Binanın bağlı olduğu yasal idareden güçlendirme izninin nasıl alınacağı
- Eğer yıkılıp yapılacak ise yeni bina yapılmasının hangi maliyetle olduğunun hesaplanması
- Güçlendirmenin mi yıkıp yapmanın mı size için avantajlı olduğunu mukayese tablosuyla raporlanması
