Deprem kuşağı içerisinde bulunan ülkemizde güncel deprem yönetmeliği (2019) öncesi yapılan, özellikle 1998 yılı öncesi yapılan tüm binaların yapı deprem performans raporu alması can sağlığı açısından önemlidir.
2019 Deprem Yönetmeliği Performans Analizi
Bina deprem performans raporu almak için uzman bir deprem mühendisliği hizmeti veren inşaat mühendisliği firması ile anlaşmanız gerekmektedir. Ne yazık ki, mimar, jeolog, jeofizikçi, inşaat ustası ve kalfası gibi bazı diğer meslek grubundaki insanlar bina deprem performans raporu verebildiklerini, güçlendirme projesini hazırlayabildiklerini, hatta bina güçlendirme işlemini yapabildiklerini söylemekte ve konuyu bilmeyen insanları kandırabilmektedir (Bu meslek grubunda olup da bu konuyla ilgilenmeyen dürüst meslek sahiplerini tenzih ederiz).
Rapor oluşturulmadan önceki aşamalar şu şekilde gerçekleştirilmektedir;
- Deprem performans raporu hazırlanacak binanın statik ve mimari projesi var ise proje ile mevcut hali karşılaştırılıp örtüşüp örtüşmediği rölevesi alınarak tespit edilir.
- Binanın eğer statik ve mimari projesi yok ise yerinde mevcut binanın rölevesi alınır ve sonraki işlemler her zaman röleveye uygun olarak yürür.
- 2019 deprem yönetmeliğine göre binadan deprem yönetmeliğinde tariflenen kolon ve perdelerden beton karot numunesi alımı gerçekleştirilecektir.
- Binanın taşıyıcı elamanlarından bazıları sıyrılarak donatıları incelenecek, son durumu tespit edilecektir.
- Sıyrılıp açılan kolon-perde-kiriş elemanları dışında tahribatsız cihazlarla donatı detayını mümkün oldukça iyi anlamak için çok sayıda donatı okuması yapılacaktır.
- Schmidt çekici ile binadaki beton kalitesinin dağılımını anlamak iyi bir yaklaşımdır.
- Binadan alınan numuneler laboratuvar ortamında teste tabi tutularak mühendislik değerleri tespit edilecektir.
- Laboratuvardan alınan beton karot sonuçları ve binadan alınan veriler neticesinde binanın bilgisayar ortamında sayısal modeli kurularak deprem yükleri etkisi altında analiz edilir ve performansı değerlendirilir.
- Sonuç olarak modellenen binanın tüm yapı elemanlarının deprem performansı altındaki davranışı, kusurları ve kusurların nedenleri, yetersizliklerin nasıl giderileceği detaylı raporlanarak bina sakinlerine teslim edilecektir.
Bina Deprem Performans Raporu Alırsak Binamız Tahliye Ettirilir Mi?
Günümüzde, insanların kafasını karıştıran konulardan biri binalarının depreme karşı güvenliğini tahliye ve yıkım riski olmadan tespit ettirme imkanlarının olup olmamasıdır. Genelde riskli bina tespit raporu ile bina deprem performansı raporunun aynı olduğu ve bu rapor alınırsa binanın tahliye ettirileceği korkusuyla hiçbir işlem yapamayan bina sakinleri bulunmaktadır.
Bu durumu şu şekilde açıklığa kavuşturabiliriz. Eğer bina deprem performans raporu alırsanız, bu sadece bina sahiplerine verilir ve bilgi amaçlıdır. Bunun neticesinde bina güvenli çıkabilir ya da güçlendirme önerilebilir. İstenmesi halinde güçlendirme projesi hazırlanabilir.
Binanızın tahliye edilmesini ve yıkılmasını gerektiren bir durum oluşturmaz. Bina deprem performans raporunun nasıl alınması gerektiği ve dikkat edilecek hususlar ile ilgili yazılarımızı okuyarak doğru şekilde bu süreci ilerletebilirsiniz. Bina risk raporu alırsanız ve bu rapor sonucu binanız riskli çıktığı takdirde binanızın tahliyesi ve yıkımına giden bir süreç başlayabilir ya da binanızı güçlendirmeniz gerekecektir.
Kimler Bina Deprem Performansı Raporu Verebilir?
Son depremlerden sonra özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerimizde bina sakinleri binalarının depreme karşı güvenliğini öğrenebilmek ve sonraki yapılması gereken süreci öğrenmek için Bina Deprem Performansı Raporu için doğru hizmet alabilecek kişi veya firma arayışı içerisinde.
Peki doğru hizmet alabilmek için kimden hizmet alınması gerekiyor. Doğru adres, deprem mühendisliği alanında uzman ve inşaat mühendisi olan, İnşaat Mühendisleri Odası’ndan İşyeri Tescil Belgesini (İTB) ve Serbest İnşaat Mühendisliği (SİM) belgesini almış ve vereceği rapora imza atma yetkisi bulunan yetkililerdir.
Ne yazık ki, mimarlar, jeologlar, jeofizikçiler ve hatta inşaat ustası ile kalfaları bu işi yaptıklarını söyleyebilmekte ve insanlarımızı yanlış bilgilendirmektedir.
Bina deprem performansı işin ehli olan yetkili kişilerden almaktansa başka kişilerden daha uyguna diye almak ve alınan o rapora daha sonra güvenmek nasıl mümkün olabilir. Alacağınız rapora güvenebileceğiniz yetkin kişilerle çalışmanızı tavsiye ediyoruz.
Bina Deprem Performans Raporu Fiyatı Ne Kadar?
Genellikle bina sakinleri binalarının performans raporunu alma konusunda en merak ettikleri konuların başında fiyatı gelmektedir. Bu konuda son meydana gelen depremlerden sonra yoğun bir bilgi karmaşası bulunmaktadır. Her binanın karakteristik özellikleri, zemin parametreleri, kat sayıları, kullanım alanları ve fonksiyonları, taşıyıcı sistemi farklı olduğundan dolayı tek bir fiyata ulaşmak ne yazık ki mümkün değil.
Bu konuda önemli olan husus bina deprem performans raporu oluşturulurken 2019 yılında yürürlüğe giren son deprem yönetmeliğinde belirtilen şartlar doğrultusunda hareket etmektir. Piyasada son zamanlarda iş alabilmek için bina deprem performans raporunu söz konusu yönetmelik dışında hazırlayıp bina sahiplerini yanıltan ve hatalı raporlar hazırlayan firmalar bulunmaktadır.
Doğru fiyata ulaşabilmek için “Bina Deprem Performans Raporu Nasıl Alınır?” başlığındaki yazımızda yönetmeliğe göre yapılması gerekenleri anlattık. Bu nedenle örnek vermek açısından betonarme Bodrum+Zemin+4 Normal katlı ve her katı 400m2 olan bir binayı baz alarak fiyatlandırdık.
13 adet karot, kolon, perde, kiriş sıyırma, cihazla tüm katlardan donatı okuma, malzeme testleri ve binanın modellenip detaylı raporunun hazırlanması yaklaşık olarak 80.000 TL + KDV’dir.
Bu fiyat detaylı bir inceleme ile sonucunda hazırlanan bir rapor içindir. Yapıya, yapılan inceleme işlemi ve analiz yaklaşımına göre fiyatlar değişiklik gösterecektir. Bu konuda bilgi almak için bizimle iletişime geçiniz.
Bina Deprem Performans Raporu Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Oturduğum bina eski ve deprem etki alanı içerisinde ve güvenli olup olmadığını öğrenmem için bina deprem performans raporu almak istiyorum ama nelere dikkat etmeliyim diye düşünen daire sahipleri için bu yazıyı hazırladık.
Öncelikle 1998 deprem yönetmeliği öncesi yapılmış bir binada oturuyorsanız büyük oranda (neredeyse %90 ve üzeri diyebiliriz) binanız riskli olarak çıkacağını bilmeniz gerekir.
Rapor alındıktan sonra binanız ya güçlendirilecek ya da yıkılıp tekrar yapılacaktır. “Tabi bir şey yapmadan içinde oturmak istemiyorsanız.” Bu nedenle binanızın deprem performansı raporunu aslında binanızın hastalığına bir teşhis konulması gibi düşünün.
Eğer yeterli inceleme, test ve yönetmeliklere uygun yapılmayan bina deprem performans raporu aldıysanız, bu sizin yanlış bir yolda ilerlemenize neden olabilir. Bu konuda sık yapılan hataları ve dikkat edilmesi gerekenleri şu maddeler halinde sıralayabiliriz:
- Bina deprem performans raporuyla genelde riskli bina tespit raporu karıştırılmaktadır. Riskli bina tespit raporu kentsel dönüşüm kapsamında değerlendirildiğinden bu raporu alırsanız ve binanız riskli çıkarsa binanız tahliye ve yıkım sürecine girebilir ya da bina maliklerinin 4/5’i çokluğunu sağlayarak güçlendirme kararı alabilirsiniz.
- Bina deprem performansı raporu deprem mühendisliğinde uzman ve yetkin kişilere yaptırılmalıdır. Bu alanda mutlaka lisansüstü eğitim almış kişi ve firmalarla çalışmalısınız.
- Rapor hazırlanmadan önce binada yapılacak tüm çalışmalar 2019 Deprem Yönetmeliği’ne göre yapılmalıdır. Bu konun detaylarını diğer yazılarımızdan öğrenebilirsiniz.
- Bina deprem performans raporu mümkün olduğunca detaylı bir inceleme yapıldıktan sonra hazırlanmalıdır.
- Binanızın eğer projesi varsa projeye uygunluğu kontrol edilir özellikle yok ise binanın rölevesi ve tüm yapı elemanları doğru şekilde ölçülüp çizilmelidir.
- Binada yapılan çalışmalardan sonra hazırlanacak rapor, binanın sonraki güçlendirme danışmanlığı sürecinde kullanılabilecek şekilde olmalıdır. Binanın hangi elemanı deprem sırasında nasıl davranış gösterdiği raporda anlaşılır olmalıdır. Profesyonelce hazırlanmalıdır.
- Karot numuneleri alınan betonarme kısımlar yüksek dayanımlı yapısal tamir harçlarıyla kapatılmalıdır.
Binanızın Deprem Performansını Öğrenmekten Korkmayın!
Son günlerde büyük çoğunlukla İstanbul ve çevresinde eski yapı ve bina sakinleri binalarının depreme karşı durumunu, ayakta kalıp kalamayacağını merak etmekte. Buna karşın bu deprem testi sonrası belediye binamı tahliye ettirir mi, yıkar mı gibi sorular nedeniyle bu testleri yapmaktan vazgeçmektedirler. Bu durumda vatandaşlarımıza bir iyi bir de kötü haberimiz var.
İyi haber, bilinen adıyla bina test raporu daha teknik adıyla taşıyıcı sistem deprem performansı raporu tamamen bilgi amaçlıdır ve binanızın yıkılması veya tahliyesi için herhangi bir şart oluşturmaz. İleri aşamada bina için depreme karşı güçlendirilme projesi oluşturulurken rapordaki veriler yardımcı olacaktır.
Kötü haber ise eğer binanız depreme karşı zayıf durumda olduğu ortaya çıkması durumunda depremin yakın zamanda olma olasılığının var olduğu gerçeği son Silivri, İzmir, Kahraman Maraş depremleriyle anlaşıldığından dolayı belediyeden bir hareket beklemeden sizin acil reaksiyona geçmeniz gerekmektedir.
Dolayısıyla sadece siz değil içerisinde yaşayan tüm aileniz ve komşularınız hayati risk altında. Hızlı bir şekilde diğer daire sahipleriyle ortak karar alıp binanızın; imkânı var ise kentsel dönüşüme sokulması için, yoksa da yapısal güçlendirilmesini yaptırmanız çok önemli.
Tüm bu bilgiler doğrultusunda deprem ve güçlendirme konusunda uzman bir firmadan son deprem yönetmeliğine uygun bina performans testi raporunu almanız gerekmektedir.
